Projeler başarısız olur, olabilir. Hatta PMI’a (Project Management Institute) göre projelerin başarısız olma oranı azımsanacak gibi değildir. 2006 yılında 16110 proje üzerinde yapılan değerlendirmede projelerin sadece %63’ünün başarılı olduğunu saptanmıştır. Başarısız projelerde kiminin proje süresini aştığı, kiminin proje bütçesini, kiminin istenen çıktıları üretmediği, kiminin ise üst yönetim tarafından sonlandırıldığı görülmüştür.
Bugünkü yazımızda, başarısız projelere ak saçlı Proje Yöneticisi bilgeliğiyle bakıldığında, en sık rastlanan 10 başarısızlık nedenini sıralamaya çalışacağız:
1. Yetersiz tecrübe ya da eğitime sahip proje yöneticisi
2. Proje tarafları arasındaki kültürel ve etik farkılıklar
3. Kapsamı ve hedefleri belirleyememe, belirsizliklerin fazla olması
4. Riskleri ve kısıtları belirleyememe
5. Kötü liderlik ve takım yönetimi
6. İletişim eksikliği
7. Gereksinimleri yetersiz belirleme
8. Proje süresinde gereksinimlerin değişmesi
9. Zayıf planlar ya da planlama sürecinin başarısız olması
10. Uygulama süreçlerinin kontrol edilememesi ve değişiklik yönetiminin yapılmaması
Bu listenin her dertli projeye deva bir reçete olması ya da da üstüne koyduğunuzda doğru ve yanlışları çıkarttığınız bir cevap anahtarı olması gibi bir iddası olmamalı. Çünkü her proje kendine özeldir, bir kısmında teknolojide yaşanan problemler, bir kısmında gereksinimlerin karşılanması ama beklenen faydanın sağlanamaması gibi sonuçlar da projenin başarısız olması olarak yorumlanabilir. Kimi zaman bu listeye göre sınıfta kalan bir proje üst yönetim veya diğer proje tarafları açısından başarılı görülebilir. Örneğin üst yönetim kaliteye, süreye, bütçeye önem vermiyor; proje yönetiminden çok müşteri memnuniyetini dikkate alıyor olabilir. Müşteri diğer aldığı hizmetlerdeki memnuniyeti nedeniyle projenin başarısını tolare edebiliyor olabilir. Fakat Proje Yöneticisi her zaman bu kadar şanslı olmayacaktır.
İşini şansa bırakmayan Proje Yöneticisi açısından, proje başarısına götüren en önemli adım “projenin başında başarı kriterlerinin doğru çıkarılmasıdır.” Başarı kriterleri her zaman süre, maliyet ve bütçe değil, kimi zaman müşteri memnuniyeti, legal uyumluluk, çevreye daha az zarar verme gibi de olabilir.
M. Şirin Aktaş
M. Şirin Aktaş